Lymfoedeem

Lymfoedeem geeft een (lood)zwaar gevoel in armen of benen, een gevoel van spanning rondom polsen, vingers, enkels, ellebogen of knieën, meestal aan de zijde van het lichaam waar het lymfestelsel beschadigd is. Soms veroorzaken de zwellingen en zeurende of stekende pijn en stijfheid in gewrichten. Bewegingen kunnen beperkt worden. Het gewicht en de lichaamsomvang kunnen toenemen.

Ontstaanswijze

Het lymfestelsel is een netwerk van lymfevaten en lymfeknopen, vaak klieren genoemd. Ze maken deel uit van ons lichamelijke reinigings- en afweersysteem. De lymfevaten verzamelen het vocht dat zich in de cellen tussen onze organen bevindt. Via de lymfevaten vloeit dit weefselvocht naar de lymfeknopen, beter bekend als klieren. Deze klieren, die zich vooral in onze liezen, oksels en hals bevinden, filteren, reinigen en ontsmetten het weefselvocht. Ze filteren afvalstoffen als beschadigde cellen, virussen, schimmels en bacteriën eruit en maken eventuele ziekteverwekkers onschadelijk. Als delen van het lymfestelsel beschadigd zijn of ontbreken, dan wordt het weefselvocht niet of slechts gedeeltelijk afgevoerd. Het ophopende vocht veroorzaakt zwellingen die we lymfoedeem noemen. Lymfoedeem geeft hinder en kan leiden tot ontstekingen (wondroos), gewrichtsklachten en huidklachten.

Bij primair lymfoedeem zijn de afwijkingen aan het lymfestelsel aangeboren. Het oedeem ontstaat vaak pas na een trauma (verstapping, overbelasting etc.) of een operatie.

Secundair lymfoedeem ontstaat door invloeden van buitenaf, denk aan een (wondroos)infectie, ernstige verbranding van de huid of een open botbreuk. Secundair lymfoedeem kan ook een gevolg zijn van bestralingen (behandeling van kanker) of een operatie waarbij het lymfestelsel beschadigd raakt.

Behandelmethoden

Oedeemtherapie start meestal met manuele lymfedrainage; het lymfesysteem wordt geactiveerd en het vocht wordt naar delen van het lichaam gemasseerd waar het beter afgevoerd kan worden. De behandeling wordt veelal ondersteund door zwachtelen en lymfetaping, om het bereikte resultaat vast te houden. Een therapeutisch elastische kous kan de zwachtel vervangen zodra het oedeem constant is. Daarnaast adviseert de huidtherapeut u graag, hoe u zelf de afvoer van lymfevocht kunt bevorderen en verergering door complicaties kunt voorkomen.